Kruszywa sztuczne i naturalne. Porównanie

Kruszywa znajdują szerokie zastosowanie w budownictwie, budowie dróg, produkcji betonu i zapraw budowlanych. Zużycie kruszyw jest bardzo duże. Obecnie oprócz kruszyw naturalnych coraz częściej wykorzystywane są tzw. kruszywa alternatywne, do których zaliczamy m.in. kruszywa sztuczne.

 

Kruszywa naturalne i alternatywne: podstawowy podział

Możemy wyróżnić dwie podstawowe kategorie kruszyw: naturalne i alternatywne. Kruszywa naturalne są pochodzenia mineralnego. Są wydobywane i poddawane obróbce mechanicznej — to jedyna metoda obróbki, jaka w tym przypadku ma zastosowanie. Dzielimy je na kruszywa łamane ze skał litych oraz kruszywa żwirowe (piaski i żwiry) pochodzące ze skał okruchowych.

Do grupy kruszyw alternatywnych zaliczamy kruszywa sztuczne i pochodzące z recyklingu. Obecnie stanowią istotne uzupełnienie na rynku kruszyw. Kruszywa sztuczne, czyli tzw. wtórne, są pochodzenia mineralnego, jednak uzyskiwane są w wyniku procesu przemysłowego polegającego na obróbce termicznej lub innej. Mogą być produkowane zarówno z wtórnych surowców odpadowych powstających w energetyce (np. popioły, żużle), hutnictwie żelaza i metali kolorowych, ciepłownictwie, górnictwie czy przemyśle ceramicznym.

Z kolei kruszywa z recyklingu powstają w wyniku przeróbki nieorganicznego materiału, który miał wcześniej zastosowanie w budownictwie.

 

Specyfika kruszyw naturalnych i sztucznych

Sukcesywnie zwiększa się udział kruszyw alternatywnych na rynku z głównego powodu — kruszywa naturalne to surowce nieodnawialne. Korzystanie z nich wiąże się z nieodwracalną stratą dla przyrody, dlatego też należy ograniczać ich zużycie. Kruszywa alternatywne, w tym sztuczne, zapewniają wiele korzyści środowiskowych, związanych przede wszystkim z ochroną zasobów naturalnych. Przyczyniają się też do zmniejszenia emisji z transportu oraz redukcji ilości odpadów unieszkodliwianych na składowiskach. Pozwalają też na odzyskiwanie terenów zajmowanych przez składowiska.

Jednocześnie kruszywa sztuczne w wielu zastosowaniach spełniają wszystkie oczekiwania jakościowe, jak zdolność do pęcznienia/spiekania, odpowiedni skład ziarnowy, chemiczny i mineralny.

Istotną zaletą kruszyw sztucznych jest często dużo niższa gęstość objętościowa niż kruszyw naturalnych. W wielu przypadkach jest to bardzo ważna cecha surowców, wpływająca m.in. na koszt transportu czy bezpośrednio na koszt inwestycji budowlanej.

Kruszywa alternatywne znajdują obecnie coraz szersze zastosowanie w budownictwie — zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie (np. produkcja betonu). Co ważne, najczęściej są one dużo tańsze niż kruszywa naturalne przy porównywalnych właściwościach fizykochemicznych.